20-21 Ekim 2016 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen “Şiddete Varan Aşırıcılıkla Mücadelede Gençliğin Rolü” başlıklı uluslararası konferansının ikinci günü, “Şiddete Varan Aşırıcılıkla Mücadelede Kalkınma bağlamında çözümlerin oluşturulması ve Gençliğin Rolünü Güçlendirmek amacıyla Güney-Güney İşbirliğinin Teşvik Edilmesi” temalı panel ile başlamıştır.
BM Kalkınma Programı (UNDP) ve BM Güney Güney İşbirliği Ofisi’nden (UNOSSC) gelen uzmanların desteği ile düzenlenen panel, gençlerin rolünü güçlendirmek ve aşırıcılık ve radikalizm tehdidine karşı olabilecek zafiyetleri ortadan kaldırmak amacıyla Güney ülkeleri ve bölgedeki gelişmekte olan ülkeler arasındaki geniş işbirliği üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Panelde bunun yanı sıra, ikili ve çok yönlü/alt-bölgesel ve bölgelerarası temeli üzerinde çeşitli bilgi ve tecrübe paylaşımı biçimlerinin (örneğin finansman, eğitimin verilmesi, yönetim ve teknoloji transferi) çerçeve modellemesini içeren ve "üçgen işbirliği" olarak da anılan Güney-Güney girişimi ve benzer girişimlere vurgu yapılmaktadır.
BM Kalkınma Programı (UNDP) Afrika Bölgesel Program Koordinatörü Muhammed Yahya moderatörlüğünde geçen toplantıya, BM Güney Güney İşbirliği Ofisi’nden (UNOSSC) Arap ülkeleri, Avrupa ve BDT Bölümü Başkanı Edem Bakhshish, Stroz Friedberg Müdür Yardımcısı Jonathan Friedman, Kırgızistan UNDP’den Kıdemli Çatışma Önleme Danışmanı Chinara Esengul, Arnavutluk Başbakan Yardımcısı ve Şiddete Varan Aşırıcılıkla Mücadelede Ulusal Koordinatör Agron Sojati, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’ndan (TİKA) Uzman Yasemin Cansuz Kurt ve UNDP’den Yönetim ve Barışı Ekibi Lideri Shelley Inglis gibi sivil toplum, hükümet ve uluslararası kuruluşlardan gelen uzman konuşmacılar katılmıştır.
Panel sırasında Edem Bakhshish UNOSSC örgütünün faaliyetlerine değinerek Güney-Güney kavramı hakkında kısa bilgi vermiştir. Gelişmekte olan ülkelerin birbirinden öğreneceği önemli şeyler olduğunu ifade eden Bakhshish, Güney-Güney işbirliğinin rekabetten çok resmi kalkınma ajanslarının çalışmalarını tamamlayıcı bir nitelik taşıdığını kaydetmiştir. Bakhshish, Güney-Güney işbirliğinin yoksulluk ve şiddete varan aşırıcılıkla mücadelede Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDG) ile yakından ilgili olduğunu belirtmiştir. Bakhshish, birçok ülkenin sözkonusu kavrama ilgi gösterdiğini, bu konuda özellikle Çin'in Güney-Güney iklim işbirliğine 3.1 milyar Amerikan Doları yatırdığını, İpek Yolu'nun geliştirilmesi için ise 2 milyar Amerikan Doları tahsis ettiğini eklemiştir.
Müdür Yardımcısı Friedman, bölgede ve özellikle Ortadoğu'da çalışırken yatırım şirketlerin şiddete varan aşırıcılık ile karşı karşıya geldiğini belirterek bu kavram ile mücadelede özel sektörün rolüne değinmiştir.
UNDP Kırgızistan Ofisinden gelen Chinara Esengul, UNDP ve diğer uluslararası kuruluşların şiddete varan aşırıcılıkla mücadelede Kırgız yetkililere bölgenin hassas noktalarını da göz önünde bulundurarak nasıl yardım ettiklerini anlatmış, ilaveten şiddete varan aşırıcılıkla mücadelede kapsayıcı kalkınma, hoşgörü ve farklılıklara saygı gibi UNDP stratejilerinden bahsetmiştir. Esengul, 30-35 yaş arası erkeklerin %74'ünun, 25-29 yaş arası kadınların ise %17'sinin risk grubu kategorisinde olduğunu vurgulamış, etnik azınlıklar, öğrenciler, gençler ve göçmen çocukların da bu riske maruz kaldıklarını ifade etmiştir. Esengul son olarak, gençlerin bağımsız karar verme yolunda yaşam berecilerini geliştirmek, diyalog ortamı oluşturmak, ilgili devlet kurumları ve belediyelerin işbirliğiyle gençleri toplumsal hayata dahil etmek, mesleki eğitim ve din eğitimi vermek ve küçük hibeler yolu ile mali destek sağlamak şeklinde Kırgızistan'da şiddete varan aşırıcılığa çözüm oluşturacağını düşündüğü bazı adımlara değinmiştir.
Başbakan Yardımcısı Sojati şiddete varan aşırıcılığın ana sebeplerinden bazılarının işsizlik, marjinalleşme ve diğer sosyo-ekonomik nedenler olduğunu kabul etmiştir. Sojati ayrıca, bu alanda network oluşturmanın önemine değinerek özellikle Arnavutluk'un halihazırda işbirliği içinde olduğu UNAOC ve UNDP gibi uluslararası kuruluşları ile Youth in Action, Kerana Youth Center ve kurulması öngörülen Organization Center on Youth Cooperation (Gençlik İşbirliği Teşkilatı Merkezi) gibi ulusal örgütler hakkında bilgi vermiştir.
TİKA'yı temsilen oturuma katılan Uzman Cansuz Kurt ajansın özellikle Filistin ve Somali'deki faaliyetleri hakkında özlü bilgi aktarmıştır. Konuşmasında eğitim projelerine değinen Kurt, Orta Doğu ve Afrika'da faaliyet gösteren Eğitim Merkezleri ile ilgili ayrıntılı bilgi vermiş, Somali'de son açılan Tarım Okulunu örnek göstererek TİKA'nın tarım sektörüne önem verdiğini vurgulamıştır.
Panelin son konuşmacısı olan ve STG'ye ayrıntılı olarak değinen Shelley Inglis, konunun sağlık, adalet ve eşitlik boyutlarına vurgu yapmıştır. İnglis Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilen kararlar ve UNDP Gençlik Stratejisi'nin şiddete varan aşırıcılıkla mücadelede rehber kaynak mahiyeti taşıdığını kaydetmiştir. Adıgeçen konuşmasında şiddete varan aşırıcılıkla mücadele cinsiyet eşitliği kavramına da özel bir önem verilmesi gerektiğini belirtmiştir.
