Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı (UN-Habitat), BM Genel Kurulu tarafından sosyal ve çevresel açıdan sürdürülebilir kasaba ve şehirleri desteklemekle yetkilendirilmiş olup, BM sisteminde şehirleşme ve insan yerleşimleri konularında merkez noktadır. UN-Habitat, ortaklarıyla işbirliği yaparak kapsayıcı, güvenli, dirençli ve sürdürülebilir şehirler ve topluluklar inşa etmeye çalışır ve şehirleşmeyi olumlu bir dönüşüm gücü olarak teşvik eder.
27 Şubat 2023 tarihinde, Türk Devletleri Teşkilatı (OTS) ve UN-Habitat, İstanbul'daki OTS Sekretaryası'nda bir Mutabakat Zaptı (MoU) imzaladı. Bu işbirliği, Türk Devletleri'nde sosyal ve çevresel açıdan sürdürülebilir insan yerleşimlerini destekleyen şehir geliştirmeyi teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
İşbirliği, Türk ülkelerinde kapasite inşa etmeye, şehir düzeyinde yönetişim çerçevelerini desteklemeye ve katılımcı bütçeleme mekanizmalarını tanıtmaya odaklanacaktır. MoU, şehir yönetişimi üzerine veri toplama, analiz yapma ve şehir yönetişimi reformlarını teşvik eden kamu farkındalığı kampanyaları yürütme imkanı sağlamaktadır. Ayrıca, iki taraf, Türk Devletleri için Bölgesel Bir Şehir Forumu düzenlemeyi planlamaktadır.
Bu gelişmelerin ardından, OTS Genel Sekreteri, Genel Sekreter Yardımcısı ve UN-Habitat İcra Direktörü, 18 Eylül 2023 tarihinde, New York'taki 78. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu sırasında bir araya geldiler. Görüşmeler, işbirliğini artırmak için taslak Çalışma Planı üzerinde yoğunlaştı ve belirli eylem maddeleri, kilometre taşları ve zaman çizelgeleri ele alındı. Genel Sekreter, 2. Azerbaycan Ulusal Şehir Forumu'nun önemini vurgulayarak, şehir geliştirme ile ilgili tartışmalar ve girişimler için potansiyelinden emin olduğunu ifade etti.
Görüşmeler, ayrıca 2023 sonlarında İstanbul'da açılması beklenen UN-Habitat ofisinin, Türk bölgesinde sürdürülebilir şehir gelişimini ilerletme konusunda işbirliklerini teşvik edici bir rol oynayacağını kabul etti.
Bu etkileşimler, 30 Eylül 2023 tarihinde, Bakü'de, Türk Devletleri Teşkilatı'nın Şehircilik Bakanları Toplantısı ile devam etti. Şehircilik ve Mimarlık Devlet Komitesinin Başkanı tarafından ev sahipliği yapılan ve başkanlık edilen toplantıya, çeşitli üye devletlerin ve UN-Habitat'ın temsilcileri katıldı. OTS Genel Sekreteri, şehirlerin karşılaştığı karmaşık sorunlara çözüm bulmak için şehircilik işbirliğinin önemini vurguladı.
Sürdürülebilir şehirleşmeyi ana işbirliği alanı olarak tanıyan Genel Sekreter, 8. İstanbul Zirvesi'nde Devlet Başkanlarının dijital çağda yeşil teknolojiler ve akıllı şehirler ihtiyacını ifade ettiğini belirtti. İşbirlikçi şehir planlamasının, dirençli, sürdürülebilir ve kapsayıcı şehirler oluşturma potansiyelini vurguladı.
Genel Sekreter, OTS'nin UN-Habitat ile işbirliği yoluyla sürdürülebilir şehir geliştirmeye olan bağlılığını, OTS bünyesinde 'akıllı şehirler' konusunda bir uzmanlar ve BT uzmanları platformu kurarak ifade etti. UN-Habitat İcra Direktörü, organizasyonun küresel ve bölgesel şehir sorunlarına nasıl çözümler sunduğunu özetledi.
Delegasyon Başkanları, konut ve sürdürülebilir şehirleşmenin temel rolünü tartışarak, gelecekteki bölgesel işbirlikleri, ortaklıklar, iklim değişikliği adaptasyonu, finansman mekanizmaları ve ortak şehir yenileme projeleri üzerine fikir alışverişinde bulundular.
